Orhan Gazi

Osmanlı Padişahı Orhan Gazi

Orhan Gazi, Osmanlı Devletinin ikinci padişahıydı. Osman Gazi'nin ve Mal Hatun'un oğlu olarak 1281 yılında doğdu. Babasının 1326 yılında ölmesinden sonra Osmanlı Beyliğinin yöneticisi oldu. 1346 yılında Batı'daki Bizans İmparatoru 6. Yoannis Kantakuzinos'un kızlarından Teodora ile evlendi. Daha sonra ismini Nilüfer olarak değiştirecek Yarhisar bölgesindeki Bizans Tekfur'unun kızı Holofira, Bizansın Bilecik tekfuruyla evlendirilirken, düğün basılıp Bizans Tekfurunun kızı Holofira Osmanlı tarafından görevlendirilen kişiler tarafından kaçırıldı ve Orhan Gazi ile evlendirildi. Holofira daha sonra Müslüman oldu ve ismini Nilüfer Hatun olarak değiştirdi. Nilüfer Hatun aynı zamanda Osmanlı Devletinin sonraki padişahı olan Murad Hüdevendigar doğdı.

Orhan Gazi, savaş sırasında askerlerin arasında ve ordunun bizzat başında bulunmuştur. Ordusunu yönettiği fetihlerin en büyüğü Bursa'nın fethidir. Önce Bursa'ya bağlı Orhaneli kasabası alındı. Ardından Bursa kuşatıldı ve erzak yolları kesildi. Bir süre sonra Bursa şehri teslim oldu ve 1326 yılında Osmanlı askerleri tarafından ele geçirilmiştir. Bu olaydan sonra Osmanlı devlet merkezi Bilecek'ten Bursa'ya taşındı.

1328 yılında Yaya isminde bir ordu kuran Orhan Gazi, küçük yaştan beri savaşlarda bulundu ve savaşları yönetti. Emrindeki komutanlar Kocaeli Bölgesinde Aydos'da, Kandıra'da ve Semendire'de kaleler alarak Marmara'ya ve kuzeye doğru genişlemeyi sürdürdü. Ardından İznik'i kuşmatmak için ordu topladı

Kalelerin ve Bursa'nın alınmasından sonra Bizans başkenti olan Konstantinapolis'e iyice yaklaşan Osmanlı Devleti, Bizans'a karşı büyük bir baskı kuruyordu. Bizans İmparatoru 3. Andronikos Osmanlı'nın ilerleyişini durdurmak ve kaybedilen kaleleri geri almak için bir ordu hazırladı. Andronikos'un asıl hedefi ise İznik'i kurtarmaktı. Bizans ordusunun hazırlandığının haberini alan Orhan Gazi, İznik'e küçük bir grup asker koydu ve ordusu ile hazırlık yapan Bizans kuvvetlerine saldırı yapmak amacıyla İstanbul'a doğru yola çıktı. Ordular Palekanon mevkinde karşılaştı. Türkler tarafından Maltepe denilecek bölgede Palekanon Savaşı diye bilinen savaş gerçekleşti. 1329 yılında yapılan savaşın galibi Osmanlı Devleti oldu. Savaştan sonra Osmanlı Ordusu, İznik'e geri dönerek kuşmatmayı devam ettirdi.

İznik Kalesinin yöneticisi, Bizans güçlerinin artık kendisini kurtaramayacağını ve kuşatmanın Osmanlı lehine sonuçlanacağını anlayıp Osmanlı'ya bazı şartlar altında teslim olacağını söyledi. Orhan Gazi, Hristiyan bir şehir olan İznik'i şehir yöneticisinin sunduğu şartlar altında, şehir halkına iyi davranacağına ve hoşgörülü olacağına söz vererek 1330 yılında şehri teslim almıştır. Şehri aldıktan 1 yıl sonra Göynük, Mudurnu ve Taraklı şehirlerinin yönetimini almıştır. 1333 yılında ise Gemlik'i aldı. Ardından gele yıllarda İznik çevresindeki kasabaları alarak İznik'in ticari konumunu kullanarak ticari anlamda şehrin gelişmesini sağlamıştır.

1342 senesinde Marmara çevresindeki Rum kalelerini alarak Karesioğulları Beyliği ile komşu oldu. Daha sonra bu beylik içerisindeki siyasi bozukluktan faydalanarak Karesioğulları topraklarını kendine bağladı. Beyliğin önemli komutanları Osmanlı Devletine bağlılığını gösterdi. Ardından Karesioğulları gemileri Osmanlı'ya bağlandı. Bu sayede Marmara'da daha rahat hareket edebilen Osmanlı Marmaradaki adaları, Üsküdar'ı ve en sonunda 1352 yılında Kadıköy'ü feth etti. 1353 senesinde ise Gerede Beyliğini kendisine bağladı. Ardından Ankara ele geçirildi. Orhan Gazi, babası Osman Gazi'den 16 bin kilometre kare olarak aldığı Osmanlı topraklarını ondan sonra tahta geçecek olan oğlu Murad Hüdavendigar'a 95 bin kilometre kare olarak bıraktı.

Orhan Gazi Osmanlıdın düzenli bir yönetim sistemi olmasını istiyordu. Bundan dolayı teşkilatlanmaya önem verdi. Alaaddin Paşa ve Şeyh Edebali'nin akrabası Kara Halil Paşa'ya teşkilatlanmanın kurulması için görevler verdi. Devletin teşkilatlanması adına önem verdiği konular arasında para basımı, ordunun düzeni ve kıyafet birliği idi. Bu sırada ilk osmanlı parası olan 1326 Orhan Gazi parası basıldı. Bunları gerçekleştirip yeni feth edilen yerlere yönetimsel ve hukuksal işler için kadı adı verilen görevlileri atadı. Askeri görevlendirmeler için subaşı denen askeri görevlileri atadı.

Orhan Gazi, ardında yeni kurulmuş ama hızlı büyümüş teşkilatlanması başlamış Osmanlı Devleti'ni 1362 Mart'ında Bursa'da ölerek oğlu Murad Hüdavendigar'a bırakmıştır.